Ik hou van wiskunde; het is perfect want er bestaat niet zoiets als “misschien”, een benadering is slechts gebaseerd op een beslissing en het is universeel. Omgaan met cijfers heeft me geïnspireerd om me te verdiepen in de kostenberekening. U zet een model op en probeert zo nauwkeurig mogelijk te zijn; u achterhaalt wat de boekhouding u niet duidelijk vertelt. Toch frustreert het mij vaak.

Mijn favoriete kostenberekeningssysteem is wellicht de ABC-methode of Activity Based Cost Method. U probeert uit te zoeken welke de kostenfactoren zijn voor de verschillende generatoren, om dan zo het verbruik binnen een bedrijf zo goed mogelijk toe te wijzen aan de verschillende afdelingen of producten. Vervolgens maakt u een matrix om te achterhalen welke kostenfactoren gemeenschappelijk zijn tussen verschillende kostengeneratoren, zodat u minder kostenfactoren nodig heeft om mee te werken. Daarna is het alleen nog maar een kwestie van te weten hoeveel er door elk centrum wordt verbruikt.

Dit is wat me dwars zit: waarom werken we met deze matrix? Ik begrijp dat als we op school of voor een examen de berekening op papier moeten uitvoeren, het zo sneller en gemakkelijker gaat. Wij leven in een wereld waarin we praten over datamining, over “big data”, waarin wij beschikken over een bijna onbeperkte opslagcapaciteit en een enorme rekencapaciteit, over steeds meer geavanceerde software die naar wens kan worden aangepast. Dus: waarom werken wij nog steeds met benaderingen?

Ik ga ervan uit dat wij over een nauwkeurigere methode beschikken om de kosten te evalueren, waarbij het klassieke voorbehoud dat op de traditionele methoden wordt gemaakt en waarbij steeds gewezen wordt op een foutmarge, wordt omzeild. Immers, deze foutmarge heeft bijvoorbeeld als resultaat dat bedrijfsafdelingen met de ene methode winstgevend zijn en met de andere methode verlieslatend zijn.

De aloude bezorgdheid om een snelle benadering te bekomen van wat aan klanten moest gefactureerd worden op basis van een eenvoudige kostenanalyse, is achterhaald. Het vraagt niet veel moeite om een module in een ERP-programma toe te voegen om een snelle inschatting te krijgen op basis van de gegevens. Tijdens één van mijn gesprekken over het onderwerp, hoorde ik het argument dat men dan over degelijke en betrouwbare data moet beschikken om dit resultaat te verkrijgen, maar is dat in de eerste plaats al niet het geval met de klassieke methoden?

Processen worden steeds ingewikkelder, met waardeketens die veel verschillende activiteiten, middelen en soms zelfs sectoren combineren, waardoor een simplistische berekening met slechts een handvol indicatoren een risicovolle gok is. Het is misschien tijd om de manier waarop kostenbeheersing wordt aangeleerd opnieuw te bekijken. Natuurlijk moeten we de basis kennen. De traditionele methoden kunnen nog steeds van toepassing zijn op kleine eenheden, maar we moeten misschien overwegen om te leren hoe we de gegevens moeten gebruiken die we verzamelen zonder uiteindelijk te weten wat we ermee doen.

Ik hoop dat ik hier een discussie op gang kan brengen die het standpunt zou kunnen veranderen van zij die zich niet persé ervan bewust zijn dat er manieren bestaan om het anders te doen. Laten we niet vergeten dat disruptieve innovatie het woord van de dag is.